آن سوی نتایج عملی دیدار عادل الجبیر و تیلرسون در واشنگنن

تا چند ماه پیش تصور می شد که اصطکاکی میان مواضع رکس تیلرسون وزیر امور خارجه امریکا و کاخ سفید یا افرادی چون نیکی هیلی سفیر امریکا در سازمان ملل در قبال برخی از مسائل و موضوعات از جمله جنگ یمن و نحوه مقابله با عربستان روی داده است و در حالیکه کاخ سفید و نیکی هیلی سرسختانه از مواضع عربستان در جنگ یمن حمایت می کردند اما به نظر می رسید که رکس تیلرسون در مقام وزیر امور خارجه می خواهد فاصله خود را با این افراد حفظ کند اما اکنون به نظر می رسد  که رکس تیلرسون نیز فاصله خود را با این محافل به شدت کم کرده و کاملا به مواضع جانبدارانه کاخ سفید و نیکی هیلی نزدیک شده است. یکی از شاخص های روشن در این زمینه اظهارات تیلرسون بعد از دیدار با عادل الجبیر وزیر امور خارجه تندروی عربستان است که در آن بدون هیچ اشاره ای به پرونده عربستان در نقض حقوق بشر و بخصوص ارتکاب جنایات جنگی در یمن از همکاری گسترده با این کشور سخن گفت و با تشریح نتایج دیدار خود با عادل الجبیر افزود :"  مذاکرات ما بسیاری از مسائل مهم و گوناگون در منطقه را در بر می گرفت.ما با هم در سوریه و همچنین در منازعه یمن همکاری می کنیم.ما با همدیگر تعامل می کنیم تا در سراسر منطقه ثبات ایجاد کنیم.ما همچنین در مقابله با تروریسم با همدیگر همکاری می کنیم و مشارکت قابل توجهی در این رابطه داریم."
حال سوال این است که چه عواملی در تغییر رویکرد تیلرسون موثر بود و چه چشم اندازی می توان از آثار عملی دیدار الجبیر و تیلرسون سراغ داشت؟ در پاسخ به سوال نخست می توان گفت که دستکم دو عامل در تغییر رویکرد تیلرسون موثر به نظر می رسد: نخست بحث و شائبه کنارگذاشتن وی از مقام وزارت امور خارجه است که در نهایت موجب شد وی مواضع خود را به دیدگاه افراطیون در کاخ سفید نزدیک کند. دوم اینکه وی قبلا رئیس شرکت نفتی بود و اغلب مراودات دولت ترامپ با عربستان بخصوص در زمینه تشویق محمد بن سلمان به عرضه سهام آرامکو در بازار بورس امریکا برای رونق بخشیدن به اقتصاد امریکا بر اساس نفت است که تیلرسون در مقایسه با دیگر اعضای دولت ترامپ از تجربه منحصر به فردی برخوردار است.
اما در پاسخ به سوال دوم می توان گفت که هر وقت در گذشته راستگرایان حاکم بر دولت ترامپ و کودتاگرایان حاکم بر ریاض از افرایش همکاری میان دو طرف سخن گرفته اند منطقه شاهد فتنه انگیزی های جدیدی از سوی آنها بودند و از این دید نتایج سفر عادل الجبیر به امریکا می تواند با اجرای پروژه های تنش آفرینی و آشوبگری جدیدی همراه باشد.     
---------------------------------------
احمد کاظم زاده