فارن پالسي: تيلرسون نتوانست از عهده ترميم روابط با ترکيه بر آيد

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما پايگاه اينترنتي فارن پالسي در گزارشي به قلم رابي گرامر تحت عنوان «‌ تيلرسون نتوانست از عهده ترميم روابط با ترکيه بر آيد » نوشت : ظاهرا دولت دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا موفق شد تا روابط با ترکيه متحد خود در ناتو را پس از يک رشته مذاکرات در هفته گذشته تا حدودي از نقطه بحران خارج کند ولي با توجه به ابقاي اختلافات شديد بر سر خيلي مسائل ، از جنگ در سوريه گرفته تا نقش روسيه در منطقه خاورميانه ، بعيد است که آمريکا بتواند روابط گرم و صميمانه گذشته با کشوري که مدتها جبهه جنوبي ائتلاف غرب در اروپا را پوشش مي داد ، در آينده نزديک احيا کند.
رکس تيلرسون ديروز در يک کنفرانس مشترک خبري به همراه مولود چاووش اوغلو وزير امور خارجه ترکيه در آنکارا گفته بود ما ديگر نمي خواهيم از اين پس به تنهايي وارد عمل شويم. ما مي خواهيم تا با يکديگر در خصوص مسائلي که براي ما مشکل ساز شده اند همکاري و آنها را حل و فصل کنيم. چاووش اوغلو نيز در اين کنفرانس از گشوده شدن فصل مهمي در عادي سازي روابط دوجانبه سخن گفت.
ولي جزييات اصلي همچنان لاينحل باقي مانده اند. مقامات آمريکايي و ترکيه در طول شب تلاش کردند تا بيانيه اي مشترک در روز جمعه صادر کنند که در بردارنده گشايش ديپلماتيک در روابط باشد ولي اين بيانيه به لحاظ وعده و وعيد سنگين و به لحاظ جزييات، بسيار سطحي از کار در آمد. اين بيانيه شامل طرحي براي ايجاد و راه اندازي مکانيسمي مبتني بر نتايج ، براي تقويت مناسبات بود که قرار است از اواسط مارس فعال سازي شود. البته جزييات بيشتري درباره اينکه اين مکانيسم چيست يا چگونه خواهد توانست تا اختلافات اساسي ساليان اخير ميان واشنگتن و آنکارا را حل و فصل کند منتشر نشده است.
شايد اصلي ترين مورد اختلاف برانگيز ميان دو طرف - جداي از شک و ترديد ديرينه آنکارا به اينکه آمريکا به نحوي در کودتاي نافرجام ژوييه 2016 در ترکيه دست داشته است - ديدگاه هاي واگرايانه دو طرف بر سر نحوه برخورد با بحران سوريه باشد. آمريکا همچنان به حمايت و تجهيز شبه نظاميان کرد در شمال سوريه ادامه مي دهد چرا که آنان را نيروي موثر براي مبارزه هم با تروريست هاي داعش و هم نيروهاي رژيم بشار اسد رئيس جمهور سوريه قلمداد مي کند.
ولي ترکيه که شبه نظاميان کرد را تروريست و اصلي ترين تهديد داخلي مي داند ، عمليات نظامي گسترده اي را بر ضد نيروهاي کرد سوري مورد حمايت آمريکا در منطقه عفرين در شمال غرب سوريه آغاز کرده است.
گفته مي شود ترکيه پيشنهادي را مبني بر استقرار مشترک نيروهاي آمريکايي و ترکيه اي در سوريه براي کاستن از تنش ها مطرح ساخته است.
در نگاهي سطحي به نظر مي رسد دولت ترامپ در تلاش خود براي وصله پينه کردن متحدان خود در خاورميانه و به ويژه ترکيه ، به نوعي پيروزي ديپلماتيک دست يافته که به شدت بدان نياز داشته است.
البته تيلرسون در اين تلاش آمريکا تنها نبوده است. چند روز قبل از سفر وزير خارجه آمريکا به آنکارا نيز هربرت مک مستر مشاور امنيت ملي دونالد ترامپ براي ديدار با همتاي ترکيه اي خود به استانبول سفر کرده بود. همچنين جيمز ماتيس وزير دفاع آمريکا نيز در حاشيه اجلاس اين هفته ناتو در بروکسل با همتاي ترکيه اي خود ديدار کرد.
ولي ديپلماتها و کارشناسان اروپايي در مصاحبه با فار پالسي تاکيد کرده اند اين فضاي جديد همکاري ميان آنکارا و واشنگتن با توجه به شکافهاي عميق کنوني در روابط پايدار و هميشگي نخواهد بود. افزون بر اختلاف دو طرف بر سر مسئله کردها ، مقامات آمريکايي از گرايشات رجب طيب اردوغان رئيس جمهور ترکيه به سوي خودکامگي واستبداد ناراضي هستند. به اين اختلافات بايد اقدامات تلافي جويانه ترکيه را بر ضد کارکنان محلي سفارتخانه و نمايندگي هاي ديپلماتيک آمريکا و افزايش احساسات ضد آمريکايي و ضد ناتو را در داخل ترکيه اضافه کرد. در کنار اينها بايد گفت تصميم آنکارا مبني بر خريد سامانه هاي دفاع هوايي پيشرفته از روسيه که اقدامي عمدي براي ناديده گرفتن متحدان ترکيه در ناتو محسوب مي شود ، خشم واشنگتن را برانگيخته است.
آرون استاين کارشناس امور ترکيه در انديشکده شوراي آتلانتيک در واشنگتن در اين باره مي گويد:‌«‌ اين نشست يک موفقيت بود ولي هر مسئله دشواري قابل تحمل نيست . مشکلات موجود در زمينه سياست هايي که دوکشور با آنها روبروهستند همچنان به قوت خود باقيست . در هر صورت حرف زدن درباره آرمانها و تصاوير و دورنماهاي بزرگ واقعا آسان است ولي اجرايي کردن برخي از اين چيزهايي که در مذاکرات به زبان آورده مي شود به مراتب دشوار و دشوارتر خواهد بود.
آماندا اسلوات که در دوران رياست جمهوري باراک اوباما در سمت معاون دستيابر وزير امور خارجه آمريکا در امور جنوب اروپا و شرق مديترانه خدمت مي کرد در اين باره مي گويد :‌ من اين ديدارها را بيشتر به مثابه يک چسب زخم موقت مي بينم و نه يک راه حل طولاني مدت و پايدار.
پيش بيني نمي شود اين تنش ها به اين سرعت و در فاصله نزديک کاهش پيدا کند به ويژه آنکه ترکيه به فصل انتخابات نزديک مي شود. اردوغان و ديگر سياستمداران ترکيه مي توانند به راحتي با چسبيدن به شعارهاي ضد آمريکايي و حملات لفظي بر ضد اتحاديه اروپا ، امتيازات سياسي زيادي را در آستانه انتخابات نصيب خود کنند. نتايج تازه ترين نظرسنجي ها در مرکز افکارسنجي پيو نشان مي دهد تنها هيجده درصد از مردم ترکيه نگاه مثبتي به آمريکا دارند و با وجودي که ترکيه از سال 1952 عضو ناتو محسوب مي شود تنها نگاه 23 درصد از مردم اين کشور به ناتو مثبت است.
استاين تاکيد کرد : «‌ چسبيدن به احساسات ضد آمريکايي در سياست داخلي امروز ترکيه سياستي مفيد و کارساز خواهد بود و تداوم گامهاي اشتباه در ديپلماسي آمريکا پيامدهاي مثبتي به همراه نخواهد داشت.
به اعتقاد اسلوات دولت ترامپ در طول ديدارهاي مقامات آمريکايي با همتايان ترکيه اي ، پيامهاي متنقاض و پيچيده اي صادر کرده است. از جمله آنها مي توان به وعده هاي ترامپ در گفتگوي تلفني با اردوغان مبني بر توقف ارسال سلاح براي گروه شبه نظامي ي پ گ اشاره کرد در حاليکه وزارت دفاع آمريکا تاکيد کرده است واشنگتن هيچ تصميمي براي توقف حمايت از شرکاي خود در منطقه ندارد.
گفته مي شود تيلرسون در ديدار غير علني طولاني خود با مولود چاووش اوغلو همتاي ترکيه اي خود در آنکارا از استفاده از مترچم آمريکايي خودداري کرد و در عوض ترجيح داد خود چاووش اوغلو براي وي ترجمه کند. اين تصميم برخي مقامات آمريکايي سابق و کنوني وزارت خارجه را شوک زده کرد. زيرا آنها تاکيد داشتند حضور مترجمان حرفه اي آمريکايي به منظور بکارگيري عبارت و واژگان دقيق و پرهيز از هر گونه سوء برداشت در برقراري ارتباط با طرف مقابل از اهميت حياتي و کليدي برخوردار است.
جولي اسميت از کارشناسان مرکز امنيت نوين آمريکا در اين باره مي گويد:‌« در اين مورد به خصوص خطر اينکه چيزي غلط ترجمه شود زياد است و اين به ويژه با توجه به حساسيت بالاي روابط آمريکا و ترکيه در شرايط کنوني خطرناک تر خواهد بود. سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا از تاييد گزارشهاي مربوط به خودداري تيلرسون از استفاده از مترجم آمريکايي و يا دليل اين کار خودداري کرد. وي گفت تيلرسون و اردوغان مذاکرات سازنده و شفافي درباره راه هاي بهبود روابط داشتند .
همچون ديگر بحران هاي سطح بالا، واشنگتن در شرايط کنوني در ترکيه سفير ندارد. ترامپ سال گذشته جان باس ديپلمات کارکشته را از محل خدمتش در سفارت آمريکا در آنکارا به افغانستان منتقل کرد و از آن زمان تاکنون سفير جديدي در ترکيه جايگزين نکرده است. به اعتقاد کارشناسان و مقامات، بدون حضور سفير ترميم روابط ميان آنکارا و واشنگتن به مراتب دشوار تر خواهد بود.