پخش زنده
امروز: -
در یادداشتی بررسی شد،
تحلیل روز؛ سوریه همچنان به مقاومت خود ادامه می‌دهد
با گذشت بیش از ۱۰ سال از تلاش غربی‌ها برای جدا کردن سوریه از محور مقاومت، اما با هوشیاری و مقاومت مردم سوریه، این کشور به تعبیر رهبر معظم انقلاب همچنان ستون خیمه مقاومت است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، مجتبی شاهسونی کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی درباره آخرین تحولات سوریه نوشت: اعتراض‌های مردمی در سوریه از ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱ آغاز شد؛ اگر چه این اعتراضات با اهداف اصلاحی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی آغاز شد و در ابتدا شکل و شمایل جنبش اجتماعی داشت اما نقش آفرینی منفی کنش گران قومی و مذهبی و نیز نقش آفرینی منفی قدرت‌های خارجی و منطقه ای، این جنبش را به سرعت منحرف کرد و به سمت جنگ داخلی ویرانگر سوق داد.بحران سازی غربی ها
دولتمردان آمریکایی در خصوص عدم حمایت از محور مقاومت قبل از آغاز بحران سوریه هشدار‌هایی به صورت آشکار و پنهان، با واسطه و بی‌واسطه برای بشار می‌فرستادند و این حکایت از آن داشت که طرف غربی به دنبال ایجاد یک بحران در سوریه است. اعتراض صنفی‌ای که در جنوب سوریه (درعا) به وجود آمد، بهترین فرصت را در اختیار آمریکا و متحدانش قرار داد و آنها بر این موج ایجاد شده سوار شدند. باتوجه به اینکه دشمنان محور مقاومت، به خوبی زمینه‌های آشوب در سوریه را مطالعه کرده بودند و به نقاط ضعف دولت این کشور آگاه بودند، توانستند یک اعتراض ساده را به آشوب سراسری تبدیل کنند.
دولتمردان آمریکایی در خصوص عدم حمایت از محور مقاومت قبل از آغاز بحران سوریه هشدار‌هایی به صورت آشکار و پنهان، با واسطه و بی‌واسطه برای بشار می‌فرستادند و این حکایت از آن داشت که طرف غربی به دنبال ایجاد یک بحران در سوریه است. اعتراض صنفی‌ای که در جنوب سوریه (درعا) به وجود آمد، بهترین فرصت را در اختیار آمریکا و متحدانش قرار داد و آنها بر این موج ایجاد شده سوار شدند. باتوجه به اینکه دشمنان محور مقاومت، به خوبی زمینه‌های آشوب در سوریه را مطالعه کرده بودند و به نقاط ضعف دولت این کشور آگاه بودند، توانستند یک اعتراض ساده را به آشوب سراسری تبدیل کنند.
دلایل دخالت غربی‌ها در بحران سوریه
نقش مهم منطقه‌ای سوریه و اهمیت بازیگری این کشور بر تحولات منطقه از جمله مباحث مربوط به فلسطین، مقاومت، مذکرات سازش و دیگر مسائل منطقه‌ای عامل اصلی توجه طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی به این کشور بود.
نقش مهم منطقه‌ای سوریه و اهمیت بازیگری این کشور بر تحولات منطقه از جمله مباحث مربوط به فلسطین، مقاومت، مذکرات سازش و دیگر مسائل منطقه‌ای عامل اصلی توجه طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی به این کشور بود.
وجه تمایز اعتراضات در سوریه
فراگیر نبودن اعتراضات در این کشور، برخلاف دیگر انقلاب‌های عربی، خواسته‌های معترضین در سوریه در حمایت از نظام سلطه بود، مخالفین دولت سوریه از همان ابتدا مورد حمایت شدید رسانه‌های غربی قرار گرفتند و با ایجاد و ارائه اخبار کذب سعی نمودند با تحریک احساسات مردم زمینه فراگیر شدن اعتراضات را فراهم سازند، سوریه همواره در خط مقدم گروه‌های مقاومت از جمله فلسطین و لبنان قرار داشته و تنها کشور عربی حامی حاکمیت فلسطین و لبنان در مقابل زیاده خواهی غرب بالاخص رژیم صهیونیستی بوده است.
عوامل شکل گیری بحران سوریه
بدون شک در بحران سوریه عوامل داخلی و خارجی متعددی نقش داشت، اگرچه بحران‌های سیاسی، اقتصادی، فاسد مالی و اداری که دولت بشار اسد نیز بدان اقرار کرد و چندین مرحله در راستای اصلاح آن برآمد، در شکل گیری اعتراضات مردمی در سوریه تاثیر داشت، اما می‌توان گفت که بازیگران خارجی مهمترین عامل دامن زدن به تنش‌های فرقه‌ای در سوریه و تبدیل اعتراضات مردمی به بحران و جنگی داخلی در این کشور بودند. در همین راستا عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای این کشور اقدام به اعزام سلفی‌های رادیکال به سوریه کردند تا از این طریق محور مقاومت که یکی از مهمترین اعضای آن سوریه بود را تضعیف کنند.
بدون شک در بحران سوریه عوامل داخلی و خارجی متعددی نقش داشت، اگرچه بحران‌های سیاسی، اقتصادی، فاسد مالی و اداری که دولت بشار اسد نیز بدان اقرار کرد و چندین مرحله در راستای اصلاح آن برآمد، در شکل گیری اعتراضات مردمی در سوریه تاثیر داشت، اما می‌توان گفت که بازیگران خارجی مهمترین عامل دامن زدن به تنش‌های فرقه‌ای در سوریه و تبدیل اعتراضات مردمی به بحران و جنگی داخلی در این کشور بودند. در همین راستا عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای این کشور اقدام به اعزام سلفی‌های رادیکال به سوریه کردند تا از این طریق محور مقاومت که یکی از مهمترین اعضای آن سوریه بود را تضعیف کنند.
در پانزدهم مارس ۲۰۱۱ میلادی پروژه آشوب‌های سوریه، کلید خورد. به طوری که پس از وقوع حادثه‌ای در جنوب این کشور (استان درعا) عده‌ای از مردم سوریه طی یک اعتراض صنفی، خواهان مطالباتی از دولت بودند که با ورود ارتش، درگیری بین معترضین و نظامیان آغاز شد و در ظرف یکی دو ماه، این آشوب‌ها سراسر سوریه را تحت‌تأثیر خود قرار داد. آمریکا و غربی ها به سرعت در بحران سوریه دخالت کردند و این مساله بحران را عمیق تر کرد و همچنین زمینه برای حضور پر رنگ تر گروه های تروریستی نیز فراهم شد.
پیشنهاد خیانت به ایران و حزب الله
از ابتدای بحران سوریه، کشورهای غربی و آمریکا وارد مذاکره با سوریه شدند آنها ابتدا با واسطه‌گری کشور‌هایی چون عربستان طرح مذاکره را پیگیری کرده و در این راستا پیشنهاد‌هایی را به بشاراسد و دولتمردان سوریه ارائه دادند. یکی از پیشنهادهای آنها این بود که بلندی‌های جولان را که بخشی از سرزمین کشور سوریه است و در اشغال نظامیان رژیم صهیونیستی قرار داشت، به این کشور بازگردانند و ارتش سوریه را تقویت و بازسازی کنند. همچنین حوزه تجارت بین سوریه و کشورهای غربی و آمریکا را فعال کنند، اما در مقابل این بذل و بخشش‌ها از سوریه خواستند که به اصطلاح خودشان دست ایران را از منطقه کوتاه کند، رابطه سوریه با ایران به‌شدت کاهش داده شود و همچنین حمایت این کشور از حزب‌الله نیز متوقف شود اما رئیس‌جمهور سوریه به‌هیچ‌عنوان این پیشنهادها را نپذیرفت و به چنین توافقاتی تن نداد. تلاش آمریکایی ها و کشورهای اروپایی برای قانع کردن بشار اسد به صورت مستقیم و غیر مستقیم ادامه یافت به طوری که امریکایی ها خطاب به بشار اسد صراحتا تاکید کردند که اگر شما حاضر نشوید با آمریکا و اروپایی‌ها به توافق برسید، عواقب و مشکلاتی برای شما به وجود می‌آید، اما باز رئیس جمهور سوریه مقاومت کرد و به مذاکره با آنها تن نداد.
از ابتدای بحران سوریه، کشورهای غربی و آمریکا وارد مذاکره با سوریه شدند آنها ابتدا با واسطه‌گری کشور‌هایی چون عربستان طرح مذاکره را پیگیری کرده و در این راستا پیشنهاد‌هایی را به بشاراسد و دولتمردان سوریه ارائه دادند. یکی از پیشنهادهای آنها این بود که بلندی‌های جولان را که بخشی از سرزمین کشور سوریه است و در اشغال نظامیان رژیم صهیونیستی قرار داشت، به این کشور بازگردانند و ارتش سوریه را تقویت و بازسازی کنند. همچنین حوزه تجارت بین سوریه و کشورهای غربی و آمریکا را فعال کنند، اما در مقابل این بذل و بخشش‌ها از سوریه خواستند که به اصطلاح خودشان دست ایران را از منطقه کوتاه کند، رابطه سوریه با ایران به‌شدت کاهش داده شود و همچنین حمایت این کشور از حزب‌الله نیز متوقف شود اما رئیس‌جمهور سوریه به‌هیچ‌عنوان این پیشنهادها را نپذیرفت و به چنین توافقاتی تن نداد. تلاش آمریکایی ها و کشورهای اروپایی برای قانع کردن بشار اسد به صورت مستقیم و غیر مستقیم ادامه یافت به طوری که امریکایی ها خطاب به بشار اسد صراحتا تاکید کردند که اگر شما حاضر نشوید با آمریکا و اروپایی‌ها به توافق برسید، عواقب و مشکلاتی برای شما به وجود می‌آید، اما باز رئیس جمهور سوریه مقاومت کرد و به مذاکره با آنها تن نداد.
اهمیت سوریه برای محور مقاومت
سوریه تنها کشور عربی است که در خط مقدم مبارزه با صهیونیست ایستاده است و پیمان صلح با صهیونیست‌ها را امضا نکرده است. سوریه و رژیم صهیونیستی از ۱۹۶۸ تاکنون در جنگ سرد به سر می‌برند. این کشور عقبه مقاومت است و فروپاشی نظام سوریه یعنی قطع رابطه با عقبه مقاومت در لبنان و فلسطین و نتیجه آن یعنی پیروزی صهیونیست‌ها و آمریکا بر تنها کشور عربی که همچنان به مقاومت معتقد است. بقایای جریان مسلحی که هنوز در سوریه می‌جنگند سلفی و مورد حمایت عربستان سعودی و آمریکا هستند. حاکمیت این جریان در سوریه یعنی ظهور یک طالبان و داعش دیگر در منطقه و فوران تنفر ضد شیعی؛ بنابراین به نظر می‌رسد استمرار مقاومت و در حاشیه راندن رژیم صهیونیستی در گرو ماندن سوریه در جبهه مقاومت باشد.
سوریه تنها کشور عربی است که در خط مقدم مبارزه با صهیونیست ایستاده است و پیمان صلح با صهیونیست‌ها را امضا نکرده است. سوریه و رژیم صهیونیستی از ۱۹۶۸ تاکنون در جنگ سرد به سر می‌برند. این کشور عقبه مقاومت است و فروپاشی نظام سوریه یعنی قطع رابطه با عقبه مقاومت در لبنان و فلسطین و نتیجه آن یعنی پیروزی صهیونیست‌ها و آمریکا بر تنها کشور عربی که همچنان به مقاومت معتقد است. بقایای جریان مسلحی که هنوز در سوریه می‌جنگند سلفی و مورد حمایت عربستان سعودی و آمریکا هستند. حاکمیت این جریان در سوریه یعنی ظهور یک طالبان و داعش دیگر در منطقه و فوران تنفر ضد شیعی؛ بنابراین به نظر می‌رسد استمرار مقاومت و در حاشیه راندن رژیم صهیونیستی در گرو ماندن سوریه در جبهه مقاومت باشد.
در همین راستا رهبر معظم انقلاب در طول سال های اخیر و در خلال بحران سوریه بارها و بارها از مقاومت مردم سوریه حمایت کردند ایشان در دیدار با رئیس جمهور سوریه در فوریه ۲۱۰۹ تاکید کردند: جمهوری اسلامی ایران، کمک به دولت و ملت سوریه را کمک به حرکت و جریان مقاومت می‌داند و از صمیم قلب به آن افتخار می‌کند. حضرت آیت الله خامنه ای رمز پیروزی سوریه و به شکست کشاندن آمریکا و مزدوران منطقه‌ای آن را استقامت رئیس جمهوری و مردم این کشور و پافشاری آنان بر مقاومت خواندند و بر لزوم مراقبت در مقابل توطئه‌های آینده تاکید کردند. رهبر انقلاب اسلامی، پیروزی جریان مقاومت در سوریه را موجب عصبانیت آمریکایی‌ها و تلاش آنان برای طراحی توطئه‌های جدید دانستند. ایشان افزودند: ایران و سوریه عمق راهبردی یکدیگر هستند و هویت و قدرت جریان مقاومت وابسته به این ارتباط مستمر و راهبردی است، بر این اساس دشمنان نخواهند توانست نقشه‌های خود را عملیاتی کنند. اشتباه دشمنان این بود که سوریه را با برخی کشورهای عربی اشتباه گرفتند.
از سویی دیگر دبیرکل حزب‌الله لبنان، سوریه را یکی از ستون‌های مقاومت دانست و ضمن تمجید از مواضع بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه گفت: اگر بخواهم به یک عبارت دقیق درباره‌ی سوریه اشاره کنم، عبارتی است که حضرت آیت الله خامنه ای درباره‌ی این کشور به کار بردند و فرمودند: «سوریه، ستون خیمه است». امروز بدون سوریه، مقاومت در لبنان و فلسطین به حاشیه رانده خواهد شد. سوریه یکی از اجزای اصلی، بزرگ و مهم بدن و پیکر، عقل و فرهنگ و همچنین فکر و اراده‌ی مقاومت در منطقه است؛ این مسئله به‌ویژه پس از جنگ ۳۳روزه اثبات شد. درحالی‌که آمریکا در عراق و مرز‌های سوریه حضور داشت، رژیم صهیونیستی قصد داشت دامنه‌ی جنگ را گسترش دهد و به سوریه حمله کند و جنگ فراگیری علیه سوریه به راه افتد، اما بشار اسد کوتاه نیامد و با موضعی قاطعانه و مقتدرانه در جریان جنگ ۳۳روزه در کنار مقاومت باقی ماند.
تاکید مردم سوریه بر ادامه مقاومت
اخیرا و بعد از شکست داعش و گروه‌های تروریستی در سوریه، گروه‌های اجتماعی و محلی در شهر‌های مختلف سوریه ضمن تاکید بر مقاومت و ایستادگی در برابر زورگویان منطقه‌ای و بین المللی، علیه آمریکا و ترکیه و عناصر وابسته به آنان تظاهرات کردند. معترضان خواستار نامزدی بشار اسد برای ریاست جمهوری شدند. تظاهرات‌کنندگان با در دست داشتن پلاکارد‌هایی از نظامیان آمریکا و ترکیه خواستند که سوریه را ترک کنند. شهروندان سوری تأکید داشتند که آماده هستند برای اخراج عناصر آمریکا و ترکیه و تروریست‌های وابسته به آنان، «مقاومت مردمی» را سازماندهی کنند. شماری از تظاهرات‌کنندگان گفتند: «سیاست تحریم‌های فلج‌کننده که آمریکا بر آنان تحمیل کرده، فقط به مقاومت و ایستادگی آنان خواهد افزود». این افراد تأکید کردند که تحریم‌ها مانع از حضور فعال آنان در انتخابات ریاست جمهوری آینده نخواهد شد. تظاهرات‌کنندگان ضمن درخواست برای گفتگو‌های ملی سوری-سوری، خاطر نشان کردند، این گفتگو‌ها باید به گونه‌ای باشد که به حاکمیت مجدد دولت سوریه بر اراضی این کشور منتهی شود. این افراد همچنین ابراز اطمینان کردند که امنیت و ثبات در سوریه برقرار خواهد شد و خواهند توانست مناطق تخریب شده توسط تروریست‌ها را به کمک دوستان منطقه ای خود بازسازی کنند.
نتیجه گیری
علیرغم اتحاد کم سابقه بازیگران غربی و دیکتاتور‌های عرب در حمایت از مخالفان مسلح، حکومت اسد همچنان پابرجاست و به تعبیر رهبر معظم انقلاب، سوریه ستون خیمه مقاوت است. نیرو‌های نظامی و امنیتی سوریه هنوز به بشار اسد وفادار هستند و در اوج جنگ و حتی هنگامی که هنوز داعش در سوریه شکست نخورده بود بیش از نیمی از مردم این کشور، ادامه حکومت فعلی را بهتر از هر گزینه دیگری می‌دانستند. اگرچه مردم سوریه به دنبال اصلاحاتی در این کشور بودند، اما هرگز خواستار تجزیه کشور خود نیستند علاوه بر این بحران سوریه به مردم این کشور نشان داد که آنها انتقام تحولات خاورمیانه و هزینه موازنه قوا در صحنه رقابت‌های بین المللی را می‌پردازند. بنابراین به نظر می‌رسد در آینده، سوریه روی پاره‌ای از ویژگی‌های انحصاری خود از قبیل بلندی‌های جولان، جانبداری از مقاومت در لبنان و حمایت از جریانات مقاومت فلسطین سازش نخواهد کرد و شاید دلیل اصلی آن نیز این باشد که مقولاتی از این دست ارتباط تنگاتنگی با امنیت ملی این کشور و سرنوشت سیاسی آن در منطقه دارد. همچنان که مردم سوریه تاکید کردند که سیاست تحریم‌های فلج‌کننده که آمریکا بر آنان تحمیل کرده، فقط به مقاومت و ایستادگی آنان خواهد افزود و این کشور با کمک دوستان منطقه ای خود در روند بازسازی نیز به مانند مبارزه با گروه های تروریستی پیروز خواهد شد و این مساله نوید بخش روز های خوبی برای سوریه و محور مقاومت است.
علیرغم اتحاد کم سابقه بازیگران غربی و دیکتاتور‌های عرب در حمایت از مخالفان مسلح، حکومت اسد همچنان پابرجاست و به تعبیر رهبر معظم انقلاب، سوریه ستون خیمه مقاوت است. نیرو‌های نظامی و امنیتی سوریه هنوز به بشار اسد وفادار هستند و در اوج جنگ و حتی هنگامی که هنوز داعش در سوریه شکست نخورده بود بیش از نیمی از مردم این کشور، ادامه حکومت فعلی را بهتر از هر گزینه دیگری می‌دانستند. اگرچه مردم سوریه به دنبال اصلاحاتی در این کشور بودند، اما هرگز خواستار تجزیه کشور خود نیستند علاوه بر این بحران سوریه به مردم این کشور نشان داد که آنها انتقام تحولات خاورمیانه و هزینه موازنه قوا در صحنه رقابت‌های بین المللی را می‌پردازند. بنابراین به نظر می‌رسد در آینده، سوریه روی پاره‌ای از ویژگی‌های انحصاری خود از قبیل بلندی‌های جولان، جانبداری از مقاومت در لبنان و حمایت از جریانات مقاومت فلسطین سازش نخواهد کرد و شاید دلیل اصلی آن نیز این باشد که مقولاتی از این دست ارتباط تنگاتنگی با امنیت ملی این کشور و سرنوشت سیاسی آن در منطقه دارد. همچنان که مردم سوریه تاکید کردند که سیاست تحریم‌های فلج‌کننده که آمریکا بر آنان تحمیل کرده، فقط به مقاومت و ایستادگی آنان خواهد افزود و این کشور با کمک دوستان منطقه ای خود در روند بازسازی نیز به مانند مبارزه با گروه های تروریستی پیروز خواهد شد و این مساله نوید بخش روز های خوبی برای سوریه و محور مقاومت است.
نویسنده: مجتبی شاهسونی
کارشناس مسائل بین الملل
نظر شما