نگاهی دوباره به سیمرغ نخستین هواپیمای ترابری ساخت ایران

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما، هواپیمای سیمرغ را متخصصان سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع بر پایه بازطراحی پلتفرم هواپیمای ایران ۱۴۰ ساخته اند.
هواپیمای سیمرغ برخوردار از دو موتور توربوپراپ با حداکثر سرعت ۵۳۰ کیلومتر بر ساعت، می‌تواند مسافتی ۳۹۰۰ کیلومتری را پرواز کند. این هواپیما برای برخاستن به باندی با طول دستکم ۱۴۵۰ متر و برای نشستن به باندی با طول حدود هزار متر نیاز دارد و می‌تواند تا ۶ تن بار را با خود حمل کند که، سیمرغ را به گزینه مناسبی برای بکارگیری در ناوگان ترابری نظامی و تجاری تبدیل کرده است. این هواپیما ۲۳ متر طول، ۲۵ متر عرض، ۸ متر ارتفاع دارد و می‌تواند ۶ تن بار را حمل کند.
یکی از قابلیت‌های هواپیمای سیمرغ جابجایی و حمل و نقل انواع بار از جمله وسایل چرخ‌دار سبک اعلام شده است. سیمرغ قادر است در حوزه ترابری مجروحین فعالیت کند و به همین منظور فضای داخلی آن قابلیت تجهیزشدن به ۲۴ برانکارد برای حمل مجروحین را دارد. حمل چترباز و انجام عملیات در حوادث غیر مترقبه جزو سایر قابلیت‌های هواپیمای سیمرغ عنوان شده است. نشست و برخاست در فرودگاه‌هایی با تجهیزات کم از دیگر توانایی‌های هواپیمای ترابری سبک سیمرغ محسوب می‌شود. هواپیمای ترابری سیمرغ پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت سال ۱۴۰۱  رونمایی شد.
تولید هواپیمای مسافربری ساخت داخل، در دهه ۷۰ براساس طرح مشترک جمهوری اسلامی ایران و شرکت آنتونوف اوکراین آغاز شد. دراین طرح پس از انتقال خط تولید هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ به شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) هواپیمای ایران ۱۴۰ تولید شدو نخستین پرواز این هواپیما یک سال پس از پرواز اولین نمونه آن در اوکراین یعنی در سال ۱۳۷۹، این بار در شاهین شهر اصفهان انجام شد. هواپیمای ایران ۱۴۰ محصول موفقی نبود و سازمان هواپیمایی کشوری پس از وقوع چند سانحه در سال ۱۳۹۳ پرواز آن را ممنوع اعلام کرد.

 صنایع هوایی وزارت دفاع به منظور رفع نیاز‌های عملیاتی نیرو‌های مسلح، بار دیگر طرح ساخت هواپیمای ترابری در کشور را براساس بهینه سازی و باز طراحی هواپیمای ایران ۱۴۰ در شرکت هسا آغاز کرد که محصول نهایی آن هواپیمای ترابری بود.
مقایسه ظاهری ایران ۱۴۰ با سیمرغ نشان‌دهنده تغییراتی در ساختار این هواپیما به ویژه در بخش انتهایی هواپیما Empennage که شامل اضافه شدن درب متحرک بارگیری (رمپ) و تغییر در ساختار سکان افقی هواپیما شامل سطوح ثابت و سطوح متحرک است.
برای افزودن درب متحرک بارگیری (رمپ) به قسمت انتهایی بدنه نیاز به محاسبات دقیق آیرودینامیکی و سازه‌ای بود که متخصصان ایرانی نخستین بار در تاریخ صنعت هوایی کشور بدون کمک طرف‌های خارجی، این ماموریت را در دفتر طراحی و شرکت هسا با موفقیت اجرا کردند.
 از بخش‌هایی هواپیمای ترابری سیمرغ در مقایسه با هواپیمای ایران ۱۴۰؛ سکان افقی این هواپیماست که از شکل V مانند در نمونه قبلی، به سکان صاف در هواپیمای سیمرغ تغییرکرده است.
از دیگرتفاوت‌های عمده سیمرغ در مقایسه با هواپیمای ایران ۱۴۰ باز طراحی و باز مهندسی ویژه شکل بال از ذوزنقه‌ای به شکل مستطیل است که افزایش مساحت بال‌ها را به دنبال داشته است.
از مزیت‌های افزایش مساحت بال هواپیما، ایجاد پسای القایی (Induced Drag) بیشتر و افزایش ظرفیت مخازن سوخت هواپیما و همچنین کاهش مسافت باند لازم برای نشست و برخاست است.
طراحان سیمرغ در حوزه موتور نیز با انجام اقداماتی نسبت به بهینه‌سازی آن اقدام کردند. علت اصلی بهینه‌سازی و برخی تغییرات در موتور سیمرغ در مقایسه با ایران ۱۴۰ این بود که موتور قبلی مناسب پرواز در آب و هوایی ایران نبود و موتور هواپیمای ترابری سیمرغ متناسب با شرایط اقلیمی ایران بهینه شد.